به علی شناختم من به خدا قسم خدارا

علی علیه السلام یگانه مرد روزگار

گزارش تصویری از مراسم ویژه یا عباس یا عباس در شاهرود

شاید برایتان جالب باشد که مردم شاهرود ، در روز پنجم محرم مراسم ویژه ای را با نام یا عباس  یا عباس دارند که نمونه مشابه آن در هیچ کجای کشور ندارد !

مردم شاهرود در روز پنجم محرم به ‌یاد جانفشانی‌های حضرت ابوالفضل‌العباس (ع)، آیین طوق بندان(علم‌بندان) را با شور و احساسات مذهبی خاصی برگزار می‌کنند.

این آیین طبق آداب و سنتهای قدیمی همه ساله در عصر روز پنجم ماه محرم با به راه افتادن دسته‌های چاوش خوانی و سینه‌زنی با حضور انبوه عزاداران حسینی در محدوده بافت قدیمی شهر شاهرود برگزار می‌شود.

سنت عزاداری روز پنجم محرم به یاد جانفشانی‌های حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) و با فریادهای “یا عباس، یا عباس” از گذشته دور در شاهرود مرسوم بوده است و در بین مردم شاهرود احترام واعتبار ویژه ای دارد.

مراسم ویژه یا عباس یا عباس در شاهرود

برای مشاهده تصاویر در اندازه بزرگتر بر روی آنها کلیک کنید

آگاهان برپایی این آیین را که به صورت خود جوش و مردمی از دیرباز در این شهر رواج داشته را نشانه تعظیم شعائر مذهبی مردم و نزدیک شدن ایام حماسه تاسوعا و عاشورای حسینی توصیف می‌کنند.

مردم شاهرود با برپایی این آیین نمادین نشان می‌دهند که اگر در هنگام شهادت علمدار کربلا نبودند که به یاریش بشتابند امروز همه آماده‌اند تابه یاد آن روز علم حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) را برافراشته نگاه دارند.

برای کسب اطلاعات بیشتر  از این مراسم ویژه و دریافت تصاویر بیشتر و مشاهده کلیپ تصویری از مراسم یا عباس یا عباس ادامه متن را دنبال کنید …

تکیه بازار شاهرود که به “تکیه زنجیری” معروف است و از بزرگترین تکایای این شهر به حساب می‌آید وظیفه جمع‌آوری طوقها و برگزاری دسته طوق‌بندان را بر عهده دارد.

برای مشاهده تصویر در اندازه بزرگتر بر روی آن کلیک کنید

وقتی دو سه ساعتی از بامداد روز پنجم محرم گذشت، معمران تکیه بازار راه می‌افتند و به چاوش خوانی پرداخته و با سوز و گداز می‌خوانند: “ای داد از این عزا، بیداد از این عزا، فریاد ما مصیب و دوصد داد از این عزا” و سپس دو بیت از اشعار محتشم کاشانی (باز این چه شورش است که در خلق عالم است و… ) خوانده می‌شود.

عاشقان ابوالفضل‌العباس(ع) سپس در قالب هیاتی به سوی مساجد و تکایای دیگر به راه می‌افتند و در طول مسیر به چاوشی و خواندن مصیبت می‌پردازند.

سپس سه قسمت طوق به ترتیب (زبانه، بدنه و چوب طوقها) را روی دو دست گرفته و به راه می‌افتند و به این ترتیب تمامی طوقها را از محلهای مربوطه جمع‌آوری کرده و به نزدیکترین تکیه و یا مسجد محل می‌برند.

بعدازظهر روز پنجم محرم، خادمان تکیه‌بازار با چاوشی‌خوانی و صلوات طوقها را از مسجد آقا، تکیه‌های شریعت، گلشن، یزدیها،حاج رضاعلی، اخیانی‌ها و تکیه مدرسه قلعه و منبر خانه‌های برخی افراد جمع‌آوری کرده و درمحله قلعه “ولووا” و در کوچه جنب مسجد “نجفقلی نجفیان” به هم وصل می‌کنند.

“سیدعلی‌اصغر شریعت زاده” محقق و پژوهشگر شاهرودی در کتاب فرهنگ مردم شاهرود نوشته است : نگهداری هر طوق و حرکت آن به عهده خدام مربوطه‌است، دراین موقع دسته طوق‌بندان تشکیل می‌شود، “عماری‌ها” و طوق‌ها در جلو و “معمران” در پشت سر آنها فریاد “ای داد از این عزا” را سر می‌دهند و سپس دسته معروف به “یا عباس یا عباس” راه می‌افتد.

حرکت دسته در مسیر خیابان شهید صدوقی شاهرود ادامه پیدا می‌کند تا به نزدیکی مزار قدیمی شهر که مدفن علمای بزرگی چون مرحوم آیت‌الله سبزواری است می‌رسد، در این موقع سینه‌زنی و نوحه‌خوانی به اوج خود می‌رسد، آنگاه طوقها را به صورت خوابیده بر روی دوش خود می‌گذارند و “یا عباس یا عباس” گویان به تکیه بازار می‌روند.

سوگواران در این مکان پس از نوحه و مصیبت خوانی درحالی که بر سر و روی خود می‌زنند مراسم را خاتمه می‌دهند و خدام هر تکیه،طوق را به محل خود برده و در شاه‌نشین تکیه مربوطه نصب می‌کند.

شهر شاهرود از حوالی ظهر روز پنجم محرم یکپارچه تعطیل و سیاه پوش است و ازدحام جمعیت عزاداران در مقابل مدرسه قلعه این شهر و خیابان شهید صدوقی (مزار) به گونه‌ای است که تمامی خیابانها و کوچه‌های منتهی به محل مراسم مملو از جمعیت می‌شود.

چندین هیات عزادار حسینی تا پیش از برپایی ” طوق بندان” با اجرای آیین خاص سینه‌زنی و مداحی و در میان ماتم و اندوه به انبوه جمعیت حاضر در این مکان می‌پیوندد.